ترانزیت دریایی یکی از مهمترین روشهای جابجایی کالا در سطح بینالمللی است که از طریق کشتیها و مسیرهای آبی انجام میشود. این شیوه حملونقل بهویژه برای انتقال حجم بالای کالاها در مسافتهای طولانی، مانند بین قارهها، بسیار مناسب است. ترانزیت دریایی به دلیل ظرفیت بالای کشتیها و هزینه نسبتاً پایینتر در مقایسه با حمل هوایی، نقش کلیدی در تجارت جهانی ایفا میکند.
در این روش، کالاها از بنادر مبدأ بارگیری شده و به بنادر مقصد منتقل میشوند. کشتیهای باری انواع مختلفی دارند، از جمله کشتیهای کانتینری، فلهبر (برای موادی مثل غلات یا زغالسنگ) و نفتکشها. انتخاب نوع کشتی به نوع کالا و نیازهای حمل بستگی دارد. برای مثال، ایران از بنادر مهمی مثل بندرعباس و چابهار برای ترانزیت دریایی به کشورهای حوزه خلیج فارس یا حتی اروپا و آسیای شرقی استفاده میکند.
مزایای ترانزیت دریایی شامل توانایی حمل بارهای سنگین و بزرگ، کاهش هزینه در مسافتهای طولانی و سازگاری با تجارت بینالمللی است. همچنین این روش نسبت به حمل جادهای یا ریلی، آلودگی کمتری به ازای هر تن کالا تولید میکند. با این حال، سرعت پایینتر نسبت به حمل هوایی و وابستگی به شرایط جوی از محدودیتهای آن به شمار میروند.
ترانزیت دریایی نیازمند زیرساختهای قوی مانند بنادر مجهز، جرثقیلها و سیستمهای گمرکی کارآمد است. علاوه بر این، هماهنگی بین شرکتهای کشتیرانی، صادرکنندگان و واردکنندگان برای جلوگیری از تأخیرات ضروری است. در نهایت، ترانزیت دریایی به عنوان ستون فقرات تجارت جهانی، همچنان یکی از اقتصادیترین و پرکاربردترین روشهای حملونقل باقی خواهد ماند.